Geschiedenis van (Zhineng) Qigong
Onze moderne geïndustrialiseerde maatschappij vereist een systematische manier van denken en handelen. We doen nog maar weinig met ‘fingerspitzen’ en hebben vaak geen tijd meer voor wat ons lichaam ons te vertellen heeft. Maar hoe wij ook ‘in ons hoofd’ proberen te leven, de mens manifesteert zich nu eenmaal lichamelijk. En dat is mooi, want het lijf heeft veel meer informatie dan het verstand alleen zou kunnen bevatten. Het lijf is letterlijk een fysieke samenklontering van energetische en fysieke ‘informatie’ die het in miljoenen jaren evolutie heeft opgedaan.
In de oude Chinese cultuur zag men in de mens geen dualistisch wezen waarbij het fysieke lichaam wordt bestuurd door een onstoffelijke geest. Al 5000 jaar bestudeert men in China de mens op een heel andere wijze dan hier in het Westen. Dit leverde een heel aantal ontdekkingen en technieken op die we nu kennen onder de naam Qigong of Acupunctuur kunnen leren kennen. Zij hebben het lichaam benaderd als een energetische systeem, een energetische ‘samenklontering’ dat als doel heeft, leven. Die doelgerichtheid, dat ‘samenklonteren’, die energie die daar achter zit of waar dat een uiting van is noemde men Qi. Met dat concept ging men verder onderzoeken, ervaringen opdoen en bevindingen noteren. Zo kregen zij een helder en scherp beeld van belangrijke aspecten van het menselijk leven. Evenwel, als men dit beeld probeert scherp te stellen op het projectiescherm van de westerse wetenschap dan blijft een en ander wazig.
Neemt niet weg dat we nu aan het werk kunnen met de oefeningen die een merkbaar resultaat hebben op je geestelijk welzijn als wel op je lichamelijke gezondheid. De ervaring leert dat het zeer wel mogelijk is om binnen afzienbare tijd de eigen Qi te voelen en er dus bewust mee te werken.
Qigong is zich nu zo ongeveer 5000 jaar aan het ontwikkelen. Tot voor 40 jaar geleden werden de technieken van Qigong exclusief, vaak achter gesloten deuren, overgedragen van meester op leerling. Je moest je volledig committeren anders hadden de oefeningen geen effect. De bewegingsleer die ongeveer van 1930 algemener werd beoefend was Tai Chi, dat van ouds her een vechtsport was. Nu beoefenen miljoenen mensen degelijks de heilzame oefeningen van Thai Chi. De bedoeling van beide technieken is dat je je bewust wordt van de energetische huishouding in je lichaam, je Qi. Na jaren oefenen en concentreren leer je bij Thai Chi langzaam je eigen Qi en die van je tegenstander gewaar te worden en te controleren.
In de andere vormen van Qigong dat letterlijk, werken met Qi betekent, beoogde men meestal geestelijke of lichamelijke gezondheid of streefde men zelfs naar verlichting. Qigong is dus eigenlijk een verzamelnaam voor Chinese bewegingsleer en er bestaan misschien wel honderden vormen.
In 1960 kreeg mevrouw Guo Lin te horen dat zij nog maar een half jaar te leven had vanwege uitgezaaide kanker. Tijdens het opruimen van haar huis kwam zij een oud boek met Qigongoefeningen tegen, die haar opa (Daoïstische priester) had nagelaten. Zij besloot intensief te werken met de oefeningen die daarin stonden. De Qigong had zeer positieve gevolgen en zij heeft nog meer dan 30 jaar geleefd. In 1977 werd zij nationaal bekend als Qigonglerares, waarmee zij Qigong voor iedereen toegankelijk maakte. Zij onderwees kankerpatiënten die, net als zij, veel baat bleken te hebben bij haar oefeningen.
Haar methode bestaat nog steeds onder naam Guo Lin Qi Gong. Hoewel de wetenschappelijke wereld niet echt geïnteresseerd is in onderzoek in deze richting, geven de onderzoeken die wel gedaan zijn, ‘aanmoedigende resultaten’, maar er moet nog meer onderzoek gedaan worden om een en ander echt te kunnen bevestigen.
In beging jaren tachtig introduceerde Dr. Pang Ming, Zhineng Qigong. Ook deze vorm was bedoeld voor iedereen. Deze eenvoudige vorm bleek zeer effectief de gezondheid te kunnen verbeteren. Hij richtte het Huaxia Zhineng Qigong Training Centre op. Later zou hij ook nog het Huaxia Zhineng Qigong Research en Recovery Centre oprichten waar hij 300.000 mensen onderwees en hielp bij hun vaak ongeneeslijke ziekte. Dr. Pang Ming werd door de overheid, die niets meer wil weten van oude Chinese pogingen tot verlichting en mystieke opvattingen, gelauwerd om zijn positieve resultaten en zijn methode werd gezien als de meest effectieve methode.
Bij het effectief beoefenen van de oude Qigongtechnieken was vaak een meditatieve toestand vereist. Deze concentratie moest heel hoog zijn wilde de oefeningen echt effectief zijn. Die meditatieve toestand was zo hoog dat je die pas na jaren onder de knie had. Zo was Qigong dus niet voor iedereen weggelegd. De moderne Zhineng Qigong vereist geen diepe meditatieve toestand, maar werkt met een hyperconcentratie op het uitvoeren van de oefening. Je hoeft dus niet aan niets te kunnen denken. Het is ook niet de bedoeling dat je de bewegingen gaat analyseren of erbij gaat nadenken. Het gaat om maar één ding, concentreren. Je hoofd heeft het, als het goed is, zo druk bij de precieze uitoefening van de bewegingen dat het geen tijd meer heeft om te denken. Bovendien maakt men bij Zhineng Qigong gebruik van de werking van de groepsconcentratie die gezamenlijk wordt opgebouwd. Door je als groep bewust samen te concentreren, wordt je als het ware een orkest van spelers waarbij de individuele bijdrage vleugels krijgt in de samenhang van het hele orkest.
Als je de oefeningen elke dag thuis doet is dat heel erg bevorderlijk voor je gezondheid. Het houdt je in vorm, zowel lichamelijk als geestelijk. Je zult met Zhineng Qigong redelijk snel Qi voelen. Het is heel moeilijk om Qi te definiëren. Het is een concept waarmee je een belangrijk aspect van het lichaam boven tafel kunt krijgen, maar zonder dat het met westerse termen is te benoemen. Het dichts bij dit begrip kom je als je het omschrijft als energie. Net zo als energie in de fysica kan Qi verschillende vormen aannemen. De Qi waarmee we in Qigong werken is de basisvorm van Qi, Hunyuan Qi. Het is de Qi, het energetisch aspect achter alle processen in je lichaam. Die Qi kun je ervaren als je aan Qigong doet. Je leert er steeds bewuster en doelgerichter mee te werken. Dat is niet alleen bijzonder, maar ook erg aangenaam. Het wordt dan steeds meer echt genieten. Door te oefenen in een groep wordt het niet alleen makkelijker om bij de les te blijven, maar het effect van de groepsconcentratie is enorm versterkend.